Petokraka- simbol prošlih vremena

Društvo | ponedeljak 10.10.2011 | 19:22
Petokraka- simbol prošlih vremena
Izvor: B92



Beograd -- Pre tačno 20 godina odlukom Skupštine sa zastave Srbije skinuta je crvena petokraka, jedan od najpoznatijih simbola, koja je tu bila od Drugog svetskog rata.

Skoro pola veka petokraka je dominirala jugoistočnom Evropom. Prva verzija zastave posleratne Jugoslavije nastala je tokom Drugog svetskog rata i njenu slavu su prenosili partizani, ali je konačna verzija nastala u januaru 1946. Skupština Srbije zvanično ju je skinula 10 oktobra 1991.

Pionirska marama i kapa sa petokrakom bili su obavezni rekviziti prilikom školskih priredbi u Jugoslaviji. Zvanično, poslednja generacija pionira je rođena 1983 godine.

Državne institucije su se petokraka i simbola komunizma rešile znatno kasnije. Šest godina nakon što je skinuta sa Skupštine Srbije, petokraka je skinuta i sa Skupštine Beograda 1997. godine, kada je gradonačelnik bio Zoran Đinđić. “Konačni udarac” zadala je Nataša Mićić ukazom kojim je ona skinuta i sa zgrade Predsedništva Srbije. Danas, među malobrojnima koji su zadržali petokraku kao svoj simbol, ostala su sportska društva Crvena Zvezda i Partizan.

Petokraka je i dalje simbol modernih levičara i komunista. Međutim, danas se petokraka u Srbiji sve češće koristi kao modni detalj. Maja Atanasijević, stilistkinja, smatra da se petokraka kao modni detalj “prostituiše”. Majice i garderobu sa ovim simbolom nose estradne zvezde u svakoj prilici, na javnim nastupima, zatim osobe koje nemaju nikakve veze sa ovom ideologijom, niti se osvrću na njeno značenje.

Pored zastava, grbova i raznih logotipa u SFRJ, crvena petokraka stajala je i na zastavama drugih komunističkih zemalja kao što su Sovjetski Savez, Albanija, Rumunija, Moldavija, ali i Kina i Severna Koreja. Nakon sloma komunizma i raspada Istočnog bloka, većina evropskih komunističkih zemalja odrekla se petrokrake. U nekima od njih, kao što su Mađarska i Litvanija, čak je i zabranjena njena upotreba na javnim mestima.